Hoe ben je in je functie terecht gekomen?

Hoe komt het toch dat sommige mensen keer op keer op een functie terechtkomen waarin ze het minder naar het zin hebben? Terwijl het anderen schijnbaar moeiteloos wel lukt. De vraag is dan: Hoe neem je je beslissingen? Hoe heb je dat gedaan voor je in de functie terecht kwam?

Herken je je hierin?

Vijf types

Een oefening die ik er regelmatig bij pak tijdens coachingsgesprekken zijn de verschillende besluitvormings types. Deze oefening gaat over hoe je tot beslissingen komt of bent gekomen in je leven. Als je hier meer zicht op krijgt, dan kun je onderzoeken of dit nog steeds helpend gedrag voor je is. Of dat het tijd wordt voor nieuw gedrag. Ieder type heeft namelijk zo zijn voor- en nadelen. Het gaat erom of het je brengt wat voor jou op dit moment belangrijk is.

De ontkenner
De ontkenner doet nergens moeilijk over. Natuurlijk merkt hij ook wel dat dingen niet zo lekker gaan, maar ach, morgen is er weer een nieuwe dag en dan kan alles er zomaar ineens anders uitzien. De ontkenner houdt zich liever bezig met andere dingen, dan hoeft hij niet zo te denken aan die lastige situatie. Een beetje afleiding op zijn tijd doet wonderen en zo min mogelijk nadenken over de situatie zijn de levensmotto’s van de ontkenner.

De jukdrager
De jukdrager is een zeer verantwoordelijk en gewetensvol persoon. Hij kijkt altijd nauwkeurig naar zijn eigen aandeel in het geheel. Wat hij maar anders kan doen, probeert hij te veranderen. Hij heeft de neiging om weemoedig en soms ook boos terug te kijken op de beslissingen die hij in het verleden heeft genomen. Hij kan zich dan af en toe voor zijn hoofd slaan van spijt: Als hij nou maar een andere beslissing genomen had. Als hij nou maar niet die ene opmerking gemaakt had. Als hij nou maar die ene kans aangepakt had om te switchen van functie. Hoe meer hij terugkijkt, hoe gespannener hij naar de toekomst kijkt en bang is om verkeerde beslissingen te nemen.

De stuurman
De stuurman is een man die weet waar hij naar toe wil. Hij staat immers aan het stuur: Hij bepaalt waar hij naar toe wil en zorgt ervoor dat hij daar komt. Hij voelt zich in controle van zijn eigen weg. Hij weet dat hij, ook in het verleden, zijn beslissingen bewust en weloverwogen genomen heeft. Het enige waar de stuurman ontzettend veel moeite mee heeft, is als er blokkades op zijn route liggen die met geen mogelijkheid aan de kant gaan hoe hard hij dat ook probeert of als hij het idee heeft dat iemand bewust aanstuurt op een botsing. Ook loslaten en vertrouwen zijn een lastig dingetje voor de stuurman.

De speelbal
De speelbal gaat vrij zorgeloos door het leven en ziet wel hoe het loopt. Terugkijkend zegt de speelbal vaak dat hij er gewoon ingerold is, eigenlijk ziet hij niet goed wat hij daar zelf in gedaan zou hebben of waar het allemaal precies door gekomen is. Hij heeft er alle vertrouwen in dat het in de toekomst ook vanzelf zo zal lopen dat hij ergens in rolt. Waar de speelbal tegen aan loopt is dat de situatie soms niet vanzelf verandert. Hij voelt zich af en toe onmachtig en vraagt zich af hoe lang hij nog moet wachten voordat hij weer in de volgende verandering kan rollen.

Het slachtoffer
Het slachtoffer is klein van stuk en een beetje fragiel. De wereld, de ander is groot en neemt veel ruimte in van het slachtoffer. De plek die slachtoffer eigenlijk zou willen hebben. Hij weet meestal niet zo snel te reageren en ook niet op de goede manier. Voor zichzelf opkomen is moeilijk. Af en toe trekt het slachtoffer een groot verkleedpak aan met opgevulde spierballen en een microfoon om luidkeels deze keer ruimte te claimen in de omgeving. Deze keer zal hij zich niet op zijn kop laten zitten door de ander. Maar hij komt vaak al snel tot de ontdekking dat ook deze tactiek niet brengt wat hij voor ogen had.